Back Windlade German Ventkesto Esperanto Sommier (orgue) French Somiere Italian Windlade Dutch Väderlåda Swedish
Wiatrownica (również wiatrownia[1], skrzynia wiatrowa[2]) – urządzenie stosowane w instrumentach klawiszowych dętych (przede wszystkim w organach[3]), służące do rozdzielania sprężonego powietrza na poszczególne piszczałki[4]. Ma formę drewnianej skrzyni, na której górnej części – klocu piszczałkowym – ustawione są piszczałki[5]. Wewnątrz podzielona jest na kanały i zawiera urządzenia rozdzielające powietrze między piszczałkami[3]: wzdłuż dla głosów, w poprzek dla tonów. Każda wiatrownica lub jej część jest – za pomocą traktury – połączona na stałe z jedną klawiaturą (manuałem lub pedałem), za pomocą której organista wybiera ton dźwięku. Głos wybierany jest za pomocą umieszczonych na stole gry włączników rejestrowych połączonych trakturą rejestrową z elementami sterującymi dostępem powietrza do całych rzędów piszczałek – głosów[6][7].
Istnieje kilka głównych typów rozwiązań konstrukcyjnych wiatrownic, a prawie każda większa firma organmistrzowska stosuje własne, zmodyfikowane lub całkowicie oryginalne schematy[8]. We współczesnym budownictwie organowym, najpowszechniej stosowane są wiatrownice klapowo-zasuwowe[9][10] oraz stożkowe[11][12].
- ↑ Erdman 1989 ↓, s. 29.
- ↑ Dorawa 1971 ↓, s. 31.
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiepwnBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Baculewski et al. 2006 ↓, s. 944.
- ↑ Zacharski 2019 ↓, s. 111.
- ↑ Chwałek 1971 ↓, s. 118.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiebritannicaBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Erdman 1989 ↓, s. 66.
- ↑ Erdman 1989 ↓, s. 55.
- ↑ Drobner 1997 ↓, s. 188.
- ↑ Erdman 1989 ↓, s. 62.
- ↑ Drobner 1997 ↓, s. 189.